Γλώσσα - Ε΄ Δημοτικού

Ενότητα 11: Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια

Στόχοι ενότητας

Ενότητα 11: Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια

  • Περιγράφουμε πώς παίζονται διάφορα παιχνίδια
  • Κατανοούμε και δίνουμε οδηγίες για να παίξουμε παιχνίδια
  • Ξεχω­ρίζουμε τις εγκλίσεις των ρημάτων
  • Χρησιμοποιούμε απρόσωπα ρήματα
  • Κλίνουμε επίθετα σε -ος, -ο και -ων, -ουσα, -ον

Παραδοσιακά παιχνίδια

Παραδοσιακά παιχνίδια

Οι εγκλίσεις των ρημάτων

Οι εγκλίσεις είναι μορφές που παίρνει το ρήμα ανάλογα με το τι θέλει να δηλώσει ο ομιλητής : βεβαιότητα, επιθυμία, προσταγή.
  • Οι εγκλίσεις είναι τρεις: Οριστική – Υποτακτική – Προστακτική 
  • Το Απαρέμφατο και η Μετοχή δεν είναι εγκλίσεις.
​Οι τρεις αυτές εγκλίσεις λέγονται προσωπικές, επειδή έχουν ξεχωριστούς τύπους για τα διάφορα πρόσωπα (εγώ, εσύ…, εμείς…) κάθε αριθμού.
Εκτός αυτών των τριών εγκλίσεων υπάρχουν και δυο άλλες, το απαρέμφατο και η μετοχή, που λέγονται απρόσωπες, επειδή δε σχηματίζονται σε κάποιο πρόσωπο του   ενικού ή πληθυντικού αριθμού.

Το απαρέμφατο σχηματίζεται μόνο στον Αόριστο Ενεργητικής και Παθητικής φωνής και χρησιμεύει για το σχηματισμό του Παρακειμένου, του Υπερσυντέλικου και του Συντελεσμένου Μέλλοντα. (έχει, είχε, θα έχει βρέξει -  έχει,  είχε,  θα έχει βρεχτεί)
  • ​Οριστική
  • ​Υποτακτική
  • ​Προστακτική
<
>
​Όταν θέλουμε να περιγράψουμε σε κάποιον τι να κάνει και με πολύ ευγενικό τρόπο του ζητάμε να το κάνει.
  • Θα χαλάσει ο καιρός αύριο.
  • Διαβάζουμε βιβλία στις διακοπές. 
  • Δένω τα κορδόνια των παπουτσιών μου.
  • Δεν έρχεσαι αύριο μαζί μου στο σπίτι;
Όταν θέλουμε να συμβουλέψουμε κάποιον τι να κάνει ή τι να μην κάνει.
  • Θέλω να έρθεις.
  • Ας έρθει και ο φίλος σου μαζί.
  • Στο σπίτι να δεις καβγάς που έγινε!
  • Να πέτυχα άραγε στις εξετάσεις;
  • Μην ξανάρθεις σπίτι.
Όταν θέλουμε να δώσουμε σε κάποιον μια εντολή ή να του ζητήσουμε να κάνει κάτι.
  • Φύγε αμέσως.
  • Φύγε, άμα θέλεις.
  • Φύγε λίγο και εσύ να ξεκουραστείς.
  • Πήγαινε, παιδί μου, στο καλό!

Συλλαβισμός

Συλλαβή ονομάζεται κάθε κομμάτι της λέξης που γίνεται από ένα φωνήεν ή ένα δίφθογγο μόνα τους ή μαζί με ένα ή περισσότερα σύμφωνα. Συχνότερα μία συλλαβή γίνεται από ένα σύμφωνο και ένα φωνήεν.
  • Π.χ. πα-τέ-ρας
εξασκηση - συλλαβισμοσ

Επιτραπέζια παιχνίδια

Επιτραπέζια παιχνίδια

Τα επιτραπέζια παιχνίδια, εκτός από ώρες διασκέδασης που προσφέρουν, βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν κι άλλες επιπλέον δεξιότητες, θετικές στάσεις και συμπεριφορές.
  • Μαθαίνουν να περιμένουν τη σειρά τους
  • Μαθαίνουν να ακολουθούν εντολές και οδηγίες
  • Μαθαίνουν να χάνουν και να κερδίζουν
  • Μαθαίνουν να συνεργάζονται
  • Μαθαίνουν να σκέφτονται στρατηγικά
  • Εξασκούν μαθηματικές δεξιότητες
  • Εξασκούν την αντίληψη και τον οπτικο-κινητικό συντονισμό
  • Εξασκούν τη μνήμη
  • ​Απρόσωπα ρήματα
  • ​Απρόσωπες εκφράσεις
<
>
Απρόσωπα λέγονται τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στο γ’ ενικό πρόσωπο (αυτός, αυτό, αυτή, αυτοί, αυτά) και δεν έχουν ως υποκείμενο κάποιο πρόσωπο ή πράγμα που να υπάρχει ή να εννοείται. Τα ρήματα αυτά έχουν ως υποκείμενο μια ολόκληρη φράση. 
π.χ.  Φαίνεται πως θα βρέξει.
π.χ.  Ακούγεται ότι αύριο θα πάμε εκδρομή.
  • Απρόσωπα ρήματα είναι τα εξής ρήματα: απαγορεύεται, ανακοινώνεται, αποφασίζεται, διαδίδεται, πρέπει, εννοείται, ψιθυρίζεται, συμφέρει, υποτίθεται, πρόκειται, υπενθυμίζεται, επιτρέπεται, πιστεύεται, λέγεται, ακούγεται, κ.ά.

  • Ρήματα που αναφέρονται σε φυσικά φαινόμενα ή στην έναρξη χρονικών διαστημάτων: αστράφτει, βραδιάζει, δροσίζει, καλοκαιριάζει, φέγγει, χιονίζει, ψιχαλίζει, φωτίζει, μπουμπουνίζει, ξημερώνει, φυσά κ.ά.
Ένα ρήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως προσωπικό και ως απρόσωπο. 
 Απαγορεύεται το κάπνισμα. (προσωπικό)
Απαγορεύεται να καπνίζετε. (απρόσωπο)
Εκτός από μονολεκτικά απρόσωπα ρήματα έχουμε και απρόσωπες φράσεις. Οι φράσεις αυτές αποτελούνται από το γ’ ενικό πρόσωπο του ρήματος είμαι και ένα ουδέτερο επιθέτου ή ένα ουσιαστικό.
π.χ.  Δεν είναι σωστό να τσακώνεστε. 

Ηλεκτρονικά παιχνίδια

Ηλεκτρονικά παιχνίδια

Ηλεκτρονικά παιχνίδια


​Όταν μιλάμε για ηλεκτρονικά παιχνίδια αναφερόμαστε στα παιχνίδια που παίζει κανείς μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, μέσω ειδικών παιχνιδομηχανών (κονσόλες), μέσω φορητών συσκευών, ή online μέσω Διαδικτύου. Είναι γεγονός ότι αυτό το νέο είδος ψυχαγωγίας έχει αλλάξει για τα καλά τον τρόπο που δαπανούν τον ελεύθερό τους χρόνο μικροί και μεγάλοι, συμβάλοντας πολλές φορές πέραν από τη ψυχαγωγία στη δημιουργικότητα, τη γνώση, ακόμα και στην κοινωνικοποίηση του ατόμου. 

Ορθογραφία ρημάτων

Ορθογραφία των καταλήξεων
(-είτε, -είται και -ήστε, -είστε)

  • ​-είτε
  • ​-είται
  • ​-ήστε
  • ​-είστε
<
>
την κατάληξη αυτήν τη συναντάμε:
  • στο β' πληθυντικό του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής στην οριστική, την υποτακτική και την προστακτική 
  • στο β' πληθυντικό του παθητικού αορίστου στην προστακτική και υποτακτική.
π.χ.
εσείς κινείτε (οριστική)
να κινείτε (υποτακτική)
να κινηθείτε (υποτακτική)
κινηθείτε (προστακτική)
την κατάληξη αυτήν τη συναντάμε: 
  • στο γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής
π.χ.
Το ποδήλατο κινείται. (οριστική)
Η ομάδα μας αδικείται από το αποτέλεσμα. (οριστική)
Ο μαθητής καλείται στο γραφείο. (οριστική)
την κατάληξη αυτήν τη συναντάμε: 
  • στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής αορίστου της ενεργητικής φωνής
π.χ. 
εσείς οδηγήστε 
εσείς μετακινήστε
την κατάληξη αυτήν τη συναντάμε:  
  • στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής
π.χ. 
εσείς θεωρείστε
εσείς μετακινείστε

Πνευματικά παιχνίδια

Σκάκι

Το σκάκι είναι επιτραπέζιο παιχνίδι και ιδιαίτερα πνευματικό άθλημα για δύο παίκτες. Παίζεται σε τετράγωνο διάγραμμα, που λέγεται σκακιέρα, επί της οποίας οι παίκτες, καθισμένοι αντικριστά, μετακινούν, ο ένας τους 16 λευκούς πεσσούς (πιόνια) του παιγνιδιού και ο άλλος τους 16 μαύρους, σε εναλλάξ κινήσεις, μία προς μία, με βάση τους κανονισμούς του παιγνιδιού.
Παλαιότερα το σκάκι το ονόμαζαν «παιγνίδι των Βασιλέων». Αυτό προέρχονταν από το γεγονός ότι αποτελούσε για μακρό χρόνο την κυρίαρχη ψυχαγωγία Βασιλέων, Παπών, Πριγκίπων, και γενικά του ανώτερου κλήρου, αυλικών, ευγενών και πλουσίων τόσο της Δύσης όσο και της Ανατολής. Σήμερα το σκάκι χαρακτηρίζεται «βασιλιάς των παιγνιδιών» ως το δυσκολότερο, επιστημονικότερο και ωραιότερο.

Επίθετα σε -ος, -ο/-ων, ούσα, -ον

  • Τα επίθετα σε -ος, -ο προέρχονται από τα αρχαία ελληνικά κι έχουν συνήθως δύο γένη.
  • Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον, προέρχονται από μετοχές ενεργητικής φωνής ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
παιξτε σκακι με αντιπαλο τον υπολογιστη