Στόχοι ενότητας
Ενότητα 6: Οι φίλοι μας, οι φίλες μας
- Γράφουμε επιστολές και προσκλήσεις σε φίλους
- Περιγράφουμε δραστηριότητες με φίλους
- Αλλάζουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και τον πλάγιο σε ευθύ
- Αναγνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε σωστά τις αποτελεσματικές και τελικές προτάσεις
Φίλοι από άλλες χώρες
Οι φίλοι μας, οι φίλες μας.
Τελικές προτάσεις
|
Τελικές λέγονται οι εξαρτημένες προτάσεις που φανερώνουν το σκοπό μιας ενέργειας
Παράδειγμα Έφυγε αμέσως για να προλάβει το λεωφορείο. Οι τελικές προτάσεις εισάγονται με τους συνδέσμους: για να, να, για να μη, να μη, μη Οι τελικές προτάσεις χωρίζονται με κόμμα από τις προτάσεις που προσδιορίζουν, εκτός και αν αρχίζουν με το να. |
|
Βουλητικές προτάσεις
|
Υπάρχουν προτάσεις που αρχίζουν με το "να" και δεν είναι τελικές αλλά βουλητικές.
Για να καταλάβουμε αν μια πρόταση που αρχίζει με το "να" είναι τελική ή όχι, δοκιμάζουμε στη θέση του "να" αν μπορούμε να βάλουμε το "για να". Παράδειγμα Βγήκε έξω να πάρει αέρα. - Βγήκε έξω για να πάρει αέρα. (τελική) Θέλω να φάω κάτι. (βουλητική) |
|
Αποτελεσματικές - Συμπερασματικές προτάσεις
Οι προτάσεις που φανερώνουν ποιο είναι το αποτέλεσμα της πρότασης που προηγήθηκε λέγονται δευτερεύουσες αποτελεσματικές - συμπερασματικές προτάσεις.
|
• Εισάγονται με τους συνδέσμους ώστε (ώστε να…), που (που να…).
• Το αποτέλεσμα μπορούμε να το δηλώσουμε και με τα σχετικά προτασιακά επιρρήματα και τις φράσεις : έτσι, επομένως, συνεπώς, ως εκ τούτου, κατά συνέπεια, με αποτέλεσμα να… |
|
πως γραφουμε μια επιστολη
φυλλα εργασιασ
Ιστορίες με φίλους
Ιδεόγραμμα της φιλίας
|
|
Ευθύς και πλάγιος λόγος
|
Ευθύς ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται αυτούσια, δηλαδή όπως ακριβώς τα είπε. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή μπαίνουν σε εισαγωγικά («») και πριν από αυτά ή ανάμεσα από αυτά μπαίνει κάποιο λεκτικό ή ερωτηματικό ρήμα ή κάποια φράση με παρόμοια σημασία. Π.χ.:
«Πού πήγες;» τον ρώτησε. Κι εκείνος απάντησε: «Πήγα στο σπίτι του Κώστα». Πλάγιος ονομάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου μεταδίδονται έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα λέει το πρόσωπο που μιλάει, αλλά αλλαγμένα στη μορφή. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του ομιλητή δεν μπαίνουν εισαγωγικά («»).
Π.χ.:
Τον ρώτησε πού πήγε μετά το σχολείο. Κι εκείνος του απάντησε ότι πήγε στο σπίτι του Κώστα. |
|
Είδη προτάσεων
|
Οι προτάσεις ανάλογα με το περιεχόμενό τους διακρίνονται σε:
Θα ήθελα ένα παγωτό. (Επιθυμία)
|
|
Προσωπικές αντωνυμίες
Αντωνυμίες ονομάζονται οι λέξεις που χρησιμοποιούμε στο λόγο αντί για ονόματα. Χρησιμοποιούμε προσωπικές αντωνυμίες όταν θέλουμε να μιλήσουμε για τα τρία πρόσωπα που είναι δυνατόν να μας απασχολούν σε μια συζήτηση, δηλαδή για εμένα (πρώτο πρόσωπο), για εσένα (δεύτερο πρόσωπο) ή για κάποιον άλλο (τρίτο πρόσωπο).
|
|
Διάκριση Προσωπικών Αντωνυμιών - Οριστικών Άρθρων
Δεν πρέπει να μπερδεύουμε κάποιους τύπους του οριστικού άρθρου με ορισμένους αδύναμους τύπους
της προσωπικής αντωνυμίας του γ’ προσώπου.
Π.χ.:
Του μίλησες για το θέμα μας; (αντωνυμία)
Το αποτέλεσμα του αγώνα είναι δίκαιο. (άρθρο)
Δεν πρέπει να μπερδεύουμε κάποιους τύπους του οριστικού άρθρου με ορισμένους αδύναμους τύπους
της προσωπικής αντωνυμίας του γ’ προσώπου.
Π.χ.:
Του μίλησες για το θέμα μας; (αντωνυμία)
Το αποτέλεσμα του αγώνα είναι δίκαιο. (άρθρο)
φυλλα εργασιασ
Οι φίλοι τραγουδάνε
ΜαντινάδεςOι μαντινάδες είναι δίστιχα με δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους που φτιάχνουν αυθόρμητα οι Κρητικοί και σχολιάζουν κάτι που υπάρχει γύρω τους ή περιγράφουν αυτά που αισθάνονται. Περιέχουν πολλές τοπικές λέξεις (ιδιωματικές).
Μαντινάδες συναντάμε σε αρκετά μέρη της Ελλάδας. Το πρώτο στιχάκι που μπορεί να χαρακτηριστεί ως μαντινάδα χρονολογείται στο 13ο αι. Ιδιαίτερη ανάπτυξη έχουν γνωρίσει οι μαντιάδες στην Κρήτη, όπου συνοδεύονται από την Κρητική μουσική. Τραγουδιούνται σε γάμους, βαπτίσια, κατά τη διάρκεια γλεντιού ή χορών. Μέσα από τις μαντινάδες ο λαός εκφράζει τα συναισθήματά του, τις σκέψεις του.
|
Οι φίλοι τραγουδάνε
|
Η λέξη μαντινάδα προέρχεται από την Ενετική λέξη Matinada που σημαίνει νυχτερινό τραγούδι του έρωτα ή του ερωτευμένου. Σύμφωνα με κάποιους προέρχεται από την ελληνική λέξη μαντάτα = ειδήσεις.
Περιζήτητοι στις παρέες ήταν οι μαντιναδολόγοι ή ριμαδόροι. Σε περίπτωση που συναντιόντουσαν σε ένα γλέντι δύο ή και περισσότεροι ριμαδόροι τότε αυτοί αναμετριόνταν στα λεγόμενα «ντρακαρίσματα» ή «κοντραρίσματα». Σε αυτά κάθε μαντινάδα έρχεται σαν απόκρουση ή γελοιοποίηση εκείνης που ειπώθηκε από τον αντίπαλο πρωτύτερα.
Περιζήτητοι στις παρέες ήταν οι μαντιναδολόγοι ή ριμαδόροι. Σε περίπτωση που συναντιόντουσαν σε ένα γλέντι δύο ή και περισσότεροι ριμαδόροι τότε αυτοί αναμετριόνταν στα λεγόμενα «ντρακαρίσματα» ή «κοντραρίσματα». Σε αυτά κάθε μαντινάδα έρχεται σαν απόκρουση ή γελοιοποίηση εκείνης που ειπώθηκε από τον αντίπαλο πρωτύτερα.
Οι φίλοι γιορτάζουν
Πώς γράφουμε μια πρόσκληση
Ομώνυμα - Παρώνυμα - Οικογένειες λέξεων
Ομώνυμα: οι λέξεις που ακούγονται το ίδιο, αλλά διαφέρουν στη σημασία.
Παρώνυμα: οι λέξεις που μοιάζουν κάπως όταν τις ακούμε, αλλά διαφέρουν στη σημασία.
Οικογένειες λέξεων: Όλες οι λέξεις οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους επειδή προέρχονται από την ίδια απλή λέξη, αποτελούν μια οικογένεια.
Οι λέξεις αυτές που ανήκουν στην ίδια οικογένεια ονομάζονται συγγενικές. π.χ. ξένος, ξενοδοχείο, ξενόφερτος, ξενόγλωσσος, φιλοξενία, φιλόξενος, ξενώνας κτλ. Όλες οι παραπάνω λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια, είναι συγγενικές με τη λέξη "ξένος".
Παρώνυμα: οι λέξεις που μοιάζουν κάπως όταν τις ακούμε, αλλά διαφέρουν στη σημασία.
Οικογένειες λέξεων: Όλες οι λέξεις οι οποίες σχετίζονται μεταξύ τους επειδή προέρχονται από την ίδια απλή λέξη, αποτελούν μια οικογένεια.
Οι λέξεις αυτές που ανήκουν στην ίδια οικογένεια ονομάζονται συγγενικές. π.χ. ξένος, ξενοδοχείο, ξενόφερτος, ξενόγλωσσος, φιλοξενία, φιλόξενος, ξενώνας κτλ. Όλες οι παραπάνω λέξεις ανήκουν στην ίδια οικογένεια, είναι συγγενικές με τη λέξη "ξένος".