Γλώσσα - ΣΤ΄ Δημοτικού


​Περιγραφή:
Το βιβλίο του μαθητή περιέχει κείμενα και κατάλληλες δραστηριότητες για την επεξεργασία αυτών των κειμένων, οι οποίες αφορούν στους βασικούς άξονες και τους διδακτικούς στόχους του Αναλυτικού ­Προγράμματος Σπουδών της Γλώσσας για την Στ' τάξη του Δημοτικού.

Στόχοι:
Η διδασκαλία του μαθήματος της γλώσσας στο Δημοτικό αποσκοπεί στην ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να χειρίζονται με επάρκεια και αυτοπεποίθηση, συνειδητά, υπεύθυνα, αποτελεσματικά και δημιουργικά το γραπτό και τον προφορικό λόγο, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική και την ευρύτερη κοινωνία τους. 

Ενότητα 1: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα
  • Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος
  • Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία
  • Πώς μιλάμε για το χτες, το σήμερα, το αύριο (χρόνοι ρημάτων, επιρρήματα, ουσιαστικά, σύνδεσμοι)
  • Πώς φτιάχνουμε την περίληψη μιας ιστορίας
  • Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση
  • Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος
Κείμενα:
  1. Ο θαλασσοπόρος (ποίημα)
  2. Τα ψάθινα καπέλα (λογοτεχνική περιγραφή)
  3. Ταξιδεύοντας με ελέφαντα (λογοτεχνική αφήγηση)
  4. Δύο μέρες στο βουνό (ανακοίνωση)

Ενότητα 2: Κατοικία

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς περιγράφουμε ένα κτίσμα
  • Ποιος είναι ο ρόλος του επιθέτου σε ένα περιγραφικό κείμενο
  • Ποιες λέξεις ή φράσεις δηλώνουν τόπο
  • Με τις αγγελίες
  • Με τις ελλειπτικές προτάσεις
  • Με τα αριθμητικά επίθετα / αριθμητικά ουσιαστικά
  • Με τις συντομογραφίες και τα αρκτικόλεξα
  • Με την κλίση των θηλυκών ουσιαστικών σε -η και -ος
Κείμενα:
  1. Το σπίτι μου (ποίημα)
  2. Το σπίτι του ποιητή Καβάφη (λογοτεχνική περιγραφή)
  3. Μικρές αγγελίες (αγγελία)
  4. Κύριε, μας ενοχλείτε (άρθρο–δημοσιογραφικός σχολιασμός)

Ενότητα 3: 28η Οκτωβρίου

Κείμενα:
  1. Η τελευταία Π.Α. εκατονταετία (ποίημα)
  2. Η μικρή Ελλάδα υψώνει τη φωνή της (θεατρικό)
  3. Ήρθαν (λογοτεχνική αφήγηση)

Ενότητα 4: Διατροφή

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς δίνουμε οδηγίες για μια συνταγή
  • Πώς σχηματίζουμε την προστακτική των σύνθετων ρημάτων
  • Πώς χρησιμοποιούμε τις αποτελεσματικές προτάσεις
  • Με τον τρόπο που η διαφήμιση ενημερώνει και προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή για το προϊόν που διαφημίζεται
  • Με το σχηματισμό και τη χρήση των παραθετικών επιθέτων και επιρρημάτων
  • Με εκφράσεις και συμφράσεις
  • Με τα αντώνυμα (αντίθετα) επιθέτων
  • Με τις υποθετικές προτάσεις
  • Με τα έναρθρα και τα άναρθρα ουσιαστικά
  • Με τη χρήση των διαλυτικών
  • Με τη σημασία και τη χρήση εκφράσεων
Κείμενα:
  1. Η πολύ λαίμαργη φάλαινα (ποίημα)
  2. Συνταγές μαγειρικής
  3. Διαφημίσεις
  4. Η χελώνα και ο Ρεβιθάκης (λαϊκό παραμύθι)
  5. Ο μανδαρίνος και ο γάτος (κινέζικος μύθος)

Ενότητα 5: 17η Νοέμβρη

Κείμενα:
  1. Οι τρεις μέρες (ποίημα)
  2. Τα γενέθλια (λογοτεχνική αφήγηση)
  3. Αναμνήσεις από αυτόπτες μάρτυρες (μαρτυρίες)

Ενότητα 6: Η ζωή σε άλλους τόπους

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Με ποιον τρόπο προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον ότι η άποψη μας είναι σωστή
  • Με τις αιτιολογικές προτάσεις
  • Με τους τοπικούς προσδιορισμούς
  • Πώς δίνουμε πληροφορίες για μια χώρα
  • Ποιος είναι ο ρόλος του ενεστώτα σε ένα κείμενο που πληροφορεί / περιγράφει
Κείμενα:
  1. Ποιήματα με ζωγραφιές (ποιήματα)
  2. Αυτόχθονες λαοί - Σπίτι μας είναι η γη (πληροφοριακό κείμενο–επιχειρηματολογική επιστολή)
  3. Αιολική γη (λογοτεχνική αφήγηση)
  4. Πορτογαλία (περιγραφή μέσα από πληροφοριακά κείμενα και εγκυκλοπαίδειες)

Ενότητα 7: Η ζωή έξω από την πόλη

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς παρουσιάζουμε πληροφορίες για ένα γεγονός που συνέβη
  • Πώς μετατρέπουμε τις ονοματικές σε ρηματικές φράσεις (και αντίστροφα)
  • Πώς κλίνονται τα επίθετα σε  -ης, -ης, -ες
  • Πώς χρησιμοποιούνται οι παθητικές μετοχές με λειτουργία επιθέτου
  • Πώς περιγράφουμε χώρους που μας κάνουν να νιώθουμε έντονα συναισθήματα
  • Πώς μιλάμε κυριολεκτικά ή μεταφορικά για κάτι
  • Πώς ξεχωρίζουμε μια απλή από μια επαυξημένη πρόταση
  • Πώς περιγράφουμε μια σειρά από πράξεις, π.χ. έθιμα ή κοινωνικά γεγονότα και εκδηλώσεις
  • Πώς χρησιμοποιούμε τον ενεστώτα και τον αόριστο
  • Πώς κάνουμε μια περίληψη
Κείμενα:
  1. Το σκιάχτρο (ποίημα)
  2. Ολική καταστροφή στις καλλιέργειες (ειδησεογραφική περιγραφή, άρθρο–είδηση)
  3. Τριάντα εννιά καφενεία και ένα κουρείο (λογοτεχνική αφήγηση)
  4. Καλοκαίρι με δρεπάνι, τσουγκράνα και αμίλητο νερό (απόσπασμα από ημερολόγιο)

​Ενότητα 8: Χριστούγεννα

​Κείμενα:
  1. Κάλαντα (ποιήματα)
  2. Τα Χριστούγεννα του υπολογιστή (λογοτεχνική αφήγηση)
  3. Το φλουρί του φτωχού (λογοτεχνική αφήγηση)
  4. Η ιστορία της βασιλόπιτας (πληροφοριακό κείμενο)

Ενότητα 9: Συσκευές

Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς δίνουμε οδηγίες
  • Πότε χρησιμοποιούμε στις οδηγίες μας προστακτική και πότε υποτακτική
  • Πώς γράφονται οι καταλήξεις της προστακτικής
  • Πώς δίνουμε πληροφορίες και οδηγίες για να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο
  • Πότε χρησιμοποιούμε τις εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται με το «να»
  • Πώς φτιάχνουμε μια αφήγηση
  • Ποια πρόσωπα και ποιους χρόνους χρησιμοποιούμε στην αφήγηση
Κείμενα:
  1. Λιλιπούπολη (τραγούδι)
  2. Οδηγίες χρήσης (κείμενο οδηγιών χρήσης οικιακής συσκευής)
  3. Πάμε μια βόλτα στον Γουέμπι; (κείμενο οδηγιών χρήσης του διαδικτύου)
  4. Το μηχάνημα (λογοτεχνική αφήγηση)

Ενότητα 10 : Ατυχήματα


Με τι θα ασχοληθούμε:
  • Πώς διηγούμαστε κάτι που μας συνέβη
  • Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο, το ρήμα και τα συμπληρώματά του
  • Με την περιγραφή τρόπων συμπεριφοράς που ταιριάζουν σε συγκεκριμένες περιστάσεις (κανόνες)
  • Με τη χρήση των αντωνυμιών
  • Με τα συνώνυμα και τα αντώνυμα (αντίθετα) λέξεων
  • Πώς κάνουμε μια έρευνα
  • Ποια ρήματα σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά
  • Ποιος είναι ο ρόλος των χρονικών και τοπικών προσδιορισμών
  • Πότε δύο λέξεις γράφονται σε μία
Κείμενα:
  1. Η ιστορία του Ζάχου που χαζεύει (ποίημα)
  2. Με λένε Σόνια (λογοτεχνική αφήγηση)
  3. Δρόμο παίρνω ... δρόμο αφήνω! (λογοτεχνική αφήγηση, οδηγίες–κανόνες)
  4. Οικιακές ... παγίδες για παιδιά (ειδησεογραφική περιγραφή–άρθρο)