Γεωγραφία - ΣΤ΄ Δημοτικού

Τη φετινή χρονιά η Γεωγραφία θα μας ταξιδέψει στον «Πλανήτη Γη». Μετά τις περσινές μας περιπλανήσεις στις ομορφιές της χώρας μας, το ταξίδι φέτος θα γίνει πιο μακρινό. 
Θα γνωρίσουμε τη Γη μας και τα άλλα ουράνια σώματα που τη συντροφεύουν στο απέραντο σύμπαν. Θα ταξιδέψουμε για να γνωρίσουμε πολλές και σημαντικές περιοχές του πλανήτη μας. Θα γίνουμε ορειβάτες στις μεγαλύτερες οροσειρές, θα γνωρίσουμε απέραντες πεδιάδες, βαθιές λίμνες και μεγάλους ποταμούς, που συνδέθηκαν με πανάρχαιους πολιτισμούς και δίνουν πάντα τη ζωή στο πέρασμά τους. Θα διασχίσουμε τους ωκεανούς και τις θάλασσες, θα φθάσουμε στα πιο απομακρυσμένα νησιά, θα βρεθούμε στην έρημο, στις πολικές περιοχές και στα τροπικά δάση. Θα γνωρίσουμε τον τρόπο ζωής και άλλων κατοίκων του πλανήτη μας. Θα μάθουμε για τις  θρησκείες, τις γλώσσες, τις παραδόσεις και τα κοινωνικά συστήματα που διαμορφώνουν τον πολιτισμό. 
Θα έρθουμε αντιμέτωποι με τα πιο σημαντικά προβλήματα που έχει προξενήσει στο φυσικό περιβάλλον ο σημερινός τεχνολογικός πολιτισμός και θα συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε τη στάση μας απέναντι στο μοναδικό μας «σπίτι», τη Γη. Θα νιώσουμε υπεύθυνοι για τη διατήρηση του περιβάλλοντος μας, ώστε οι ενέργειες και οι δραστηριότητές μας — σημερινές και αυριανές — να καθοδηγούνται από τη σωστή χρήση των πόρων. Αυτό θα μας βοηθήσει να γίνουμε πιο ώριμοι και υπεύθυνοι πολίτες, ικανοί να παρεμβαίνουμε και να επηρεάζουμε θετικά τις παγκόσμιες εξελίξεις.

Ενότητα Α. Η Γη ως ουράνιο σώμα

Κεφάλαιο 1o : Το σχήμα και οι κινήσεις της Γης
  • για το σχήμα και τις κινήσεις της Γης.
Κεφάλαιο 2o : Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παρά­λληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί της Γης
  • για τους δύο πόλους της Γης.
  • για τον Ισημερινό, τους παράλληλους κύκλους και τους μεσημβρινούς.
Κεφάλαιο 3o : Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης
  • για το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος.
  • να βρίσκετε τη θέση ενός τόπου στο χάρτη.
Κεφάλαιο 4ο : Ο άξονας και η περιστροφή της Γης - Ημέρα και νύχτα
  • γιατί έχουμε ημέρα και νύχτα.
  • πώς συσχετίζεται η εναλλαγή ημέρας και νύχτας με την περιστροφή της Γης.
Κεφάλαιο 5ο : Η περιφορά της Γης - Οι εποχές
  • πώς εμφανίζονται οι εποχές.
  • να συσχετίζετε τη δημιουργία των εποχών με την περιφορά της Γης.
Κεφάλαιο 6o : Το ηλιακό μας σύστημα
  • τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
  • να εντοπίσετε τη θέση της Γης στο ηλιακό μας σύστημα.
Βασικοί Όροι : γεωειδές, ελλειπτική τροχιά, περιστροφή, περιφορά, ισημερινός, μεσημβρινός, παράλληλος, πόλοι, γεωγραφικό μήκος, γεωγραφικό πλάτος, δίκτυο συντεταγμένων, ημέρα, νύχτα, εποχές, αστέρας, αυτόφωτο σώμα, δορυφόρος, ηλιακό σύστημα, πλανήτης ­

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

Κεφάλαιο 7o : Η κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών
  • τι είναι οι ήπειροι και οι ωκεανοί.
  • για την κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών στη Γη.
Κεφάλαιο 8ο : ­Οι ωκεανοί και οι θάλασσες
  • ποιοι είναι οι ωκεανοί και ποιες οι θάλασσες της Γης.
  • τα μεγαλύτερα νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα του πλανήτη μας.
Κεφάλαιο 9ο : Η ατμόσφαιρα
  • τι είναι η ατμόσφαιρα και από τι αποτελείται.
  • πόσο είναι σημαντική για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη μας.
Κεφάλαιο 10ο : Οι κλιματικές ζώνες της Γης
  • για το κλίμα.
  • για τις κλιματικές ζώνες της Γης.
Κεφάλαιο 11o : Οι ζώνες βλάστησης
  • για τη βλάστηση κάθε κλιματικής ζώνης.
  • να καταγράφετε είδη ζώων στις ζώνες βλάστησης της Γης.
Κεφάλαιο 12ο : Το ανάγλυφο της Γης
  • πώς δημιουργήθηκε το ανάγλυφο της Γης.
  • για το ηπειρωτικό και το υποθαλάσσιο ανάγλυφο της Γης.
Κεφάλαιο 13ο : Οι μεγάλες οροσειρές και οι μεγάλες πεδιάδες
  • για τις μεγάλες οροσειρές και τις μεγάλες πεδιάδες της Γης.
  • για τους λόγους ανάπτυξης των πολιτισμών στις πεδινές εκτάσεις.
Κεφάλαιο 14ο : Τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι λίμνες της Γης
  • να εντοπίζετε στην υδρόγειο τους μεγάλους ποταμούς και τις μεγαλύτερες λίμνες της Γης.
Κεφάλαιο 15ο : Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στη ζωή των ανθρώπων
  • για το υδρογραφικό δίκτυο ενός τόπου.
  • ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες μειώνουν τη διαθέσιμη ποσότητα γλυκού νερού.
Κεφάλαιο 16ο : Οι φυσικές καταστροφές και οι συνέπειές τους στη ζωή των ανθρώπων
  • πώς δημιουργείται το ηφαίστειο και πώς προκαλείται σεισμός.
  • για τις μεταβολές του ανάγλυφου της Γης εξαιτίας των ενδογενών δυνάμεων.
Κεφάλαιο 17ο : Οι ανθρώπινες δραστηριότητες ως παράγοντας μεταβολών στην επιφάνεια της Γης
  • ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες μεταβάλλουν και καταστρέφουν την επιφάνεια της Γης.
  • να αντιμετωπίζετε με ευαισθησία τα προβλήματα των συνανθρώπων σας που πλήττονται από τις φυσικές κα­ταστροφές.
Βασικοί Όροι : ήπειρος, θάλασσα, ωκεανός, διώρυγα, νησί, νησιωτικό σύμπλεγμα, πορθμός, ατμόσφαιρα, εξώσφαιρα, μεσόσφαιρα, μετεωρολογικά φαινόμενα, στρατόσφαιρα, τροπόσφαιρα, βλάστηση, βρύα, λει­χήνες, πανίδα, φυτική διάπλαση, χλωρίδα, ανάγλυφο γης, γεωμορφολογικά στοιχεία, ενδογενείς δυνάμεις, εξωγενείς δυνάμεις, λίμνη, ποτάμι, άρδευση, ύδρευση, υδρογραφικό δίκτυο, πλωτός ποταμός, αποσάθρωση, διάβρωση, εναπόθεση

Ενότητα Γ. Η Γη ως χώρος ζωής ανθρώπου

Κεφάλαιο 18o : Η καταν­ομή του πληθυσμού στη Γη
  • για τις πυκνοκατοικημένες και αραιοκατοικημένες περιοχές της Γης.
  • για την εξέλιξη του ανθρώπινου πληθυσμού στη Γη.
Κεφάλαιο 19o : Οι γλώσσες και οι θρησκείες
  • ότι οι άνθρωποι μιλούν διαφορετικές γλώσσες και έχουν διαφορετικές θρησκείες.
Κεφάλαιο 20ο : Η ζωή των ανθρώπων στην έρημο
  • για της ερήμους της Γης.
  • για τη ζωή των ανθρώπων σε αυτές
Κεφάλαιο 21o : Η ζωή των ανθρώπων στις πολικές περιοχές
  • για τις πολικές περιοχές της Γης.
  • πώς οι κάτοικοι προσαρμόζονται στις δύσκολες συνθήκες των πολικών περιοχών.
Κεφάλαιο 22ο : Η ζωή στα τροπικά δάση
  • για τα τροπικά δάση της Γης.
  • πώς οι κάτοικοι προσαρμόζονται στις συνθήκες αυτών των περιοχών.
Κεφάλαιο 23ο : Η ζωή στις εύκρατες περιοχές
  • ποιες είναι οι εύκρατες περιοχές της Γης.
  • γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν στις εύκρατες περιοχές.
Βασικοί Όροι :­ κατανομή πληθυσμού, πυκνότητα πληθυσμού, συμβίωση, ανεξιθρησκία, όαση, νομάδες, πολική ημέρα, πολική νύχτα, πολιτισμός, τεχνολογία­

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Ευρώπη

Κεφάλαιο 24ο: Η θέση της Ευρώπης
  • για τη θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη.
  • για τα πλεονεκτήματα της θέσης αυτής.
Κεφάλαιο 25ο: Ο οριζόντιος διαμελισμός της Ευρώπης
  • ποια είναι τα σημαντικότερα ακτογραφικά στοιχεία της Ευρώπης 
.Κεφάλαιο 26ο: Ο κατακόρ­υφος διαμελισμός της Ευρώπης
  • ποια είναι τα μεγαλύτερα βουνά και οι πεδιάδες της Ευρώπης .
  • ποια είναι τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι λίμνες της Ευρώπης.
Κεφάλαιο 27ο: Το κλίμα της Ευρώπης και οι ανθρώπινες δραστηριότητες 
  • για το κλίμα της Ευρώπης και
  • πώς αυτό επηρεάζει τις δραστηριότητες των ανθρώπων.
 Κεφάλαιο 28ο: Η χλωρίδα και η πανίδα - Η βλάστηση της Ευρώπης
  • για τη βλάστηση που αναπτύσσεται στην­ Ευρώπη.
  • για τα ζώα που ζουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Κεφάλαιο 29ο: Οι κάτοικοι και τα κράτη της Ευρώπης
  • για τα κράτη και
  • για τους κατοίκους της Ευρώπης.
Κεφάλαιο 30ο: Πολιτιστικά χαρακτηριστικά των λαών της Ευρώπης
  • για τα κυριότερα πολιτιστικά στοιχεία των κατοίκων της Ευρώπης. 
Κεφάλαιο 31ο: Αξιοθέατα - μνημεία και ιστορική συνέχεια των λαών της Ευρώπης
  • ότι όλοι οι λαοί της Ευρώπης δημιούργησαν σπουδαία έργα διαμορφώνοντας τον αξιόλογο ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Κεφάλαιο 32ο: Τομείς παραγωγής αγαθών και παροχής υπηρεσιών
  • για τα προϊόντα που παράγονται στην Ευρώπη και τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Κεφάλαιο 33ο: Οι σχέσεις των κρατών της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση
  • για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους στόχους της.
Βασικοί Όροι : χερσαία σύνορα, ακτογραμμή, φιόρδ, ωκεάνιο κλίμα, ορεινό κλίμα, αυτοφυή φυτά, ενδημικά φυτά, μονοκαλλιέργεια, βιομηχανία, βιοτεχνία, υλοτομία

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Ασία

Κεφάλαιο 34ο: Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Ασίας
  • για τη θέση της Ασίας στον παγκόσμιο χάρτη.
  • για το φυσικό περιβάλλον της Ασίας.
Κεφάλαιο 35ο: Τα κράτη της Ασίας
  • ποια είναι τα κράτη της Ασίας.
  • για τα τμήματα, στα οποία χωρίζεται η ασιτική ήπειρος.
Κεφάλαιο 36ο: Οι κάτοικοι της Ασίας
  • για την καταγωγή, τις γλώσσες, τις θρησκείες, τον πολιτισμό και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της Ασίας.
Βασικοί Όροι : οροπέδιο, Μέση Ανατολή

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Αφρική

Κεφάλαιο 37ο: Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής
  • για τη θέση της Αφρικής στον παγκόσμιο χάρτη.
  • για τα κυριότερα στοιχεία του φυσικού της περιβάλλοντος.
Κεφάλαιο 38ο: Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής
  • για τους κατοίκους της Αφρικής και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
  • για τα κράτη της Αφρικής.
Βασικοί Όροι : αποικιοκρατία, ημιέρημη έκταση

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Βόρεια Αμερική

Κεφάλαιο 39ο: Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Βόρειας Αμερικής
  • για τη θέση της Βόρειας Αμερικής στον παγκόσμιο χάρτη.
  • για τα κυριότερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντός της.
Κεφάλαιο 40ο: Οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής
  • για τους ιθαγενείς και τους σημερινούς κατοίκους της Βόρειας Αμερικής.
  • για την πολυπολιτισμική κοινωνία της Βόρειας Αμερικής.
Κεφάλαιο 41ο: Τα κράτη της Βόρειας Αμερικής
  • για τα κράτη και τις μεγαλύτερες πόλεις της Βόρειας Αμερικής. 
Βασικοί Όροι : πλωτό ποτάμιο σύστημα, πολυπολιτισμική κοινωνία

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Νότια Αμερική

Κεφάλαιο 42ο: Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Νότιας Αμερικής
  • για τη θέση της Νότιας Αμερικής στο χάρτη.
  • για τα κυριότερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντός της.
Κεφάλαιο 43ο: Οι κάτοικοι και τα κράτη της Νότιας Αμερικής
  • για τους κατοίκους της Νότιας Αμερικής και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.­
  • για τα κράτη και τις σπουδαιότερες πόλεις της Νότιας Αμερικής.
Βασικοί Όροι : λιάνος, πάμπας, σέλβας, υψίπεδα

Ενότητα Δ. Οι ήπειροι: Ωκεανία

Κεφάλαιο 44ο : Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Ωκεανίας
  • για τη θέση της Ωκεανίας στον παγκόσμιο χάρτη.
  • για τα κυριότερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος της Ωκεανίας.­
Κεφάλαιο 45ο : Τα κράτη και οι κάτοικοι της Ωκεανίας
  • για τα κράτη της Ωκεανίας και τις πρωτεύουσές τους.
  • για τους κατοίκους της Ωκεανίας.
Βασικοί Όροι : μουσώνες, ύβωμα