Φυσικά - ΣΤ΄ Δημοτικού


​Στα Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού επιδιώκεται οι µαθητές να έλθουν σε επαφή µε σύγχρονες ιδέες και θέµατα από το χώρο των φυσικών επιστημών, προσαρµοσµένα βέβαια στο επίπεδο νοητικής ανάπτυξη­ς και τα ενδιαφέροντα των µαθητών κάθε βαθµίδας, χωρίς αυτό να είναι σε βάρος της επιστηµονικής εγκυρότητας.
Ο εκπαιδευτικός, αξιοποιώντας σύγχρονα ευρήµατα της γνωστικής ψυχολογίας και της εκπαιδευτικής έρευνας, είναι δυνατόν, µε χρήση κατάλληλων δραστηριοτήτων: να βοηθήσει τον µαθητή να διακρίνει την ανεπάρκεια των απόψεών του για την ερµηνεία των φαινοµένων, να τον οδηγήσει στην οικοδόµηση και χρήση επιστηµονικών προτύπων-«µοντέλων» προκειµένου να περιγράψει, να ερµηνεύσει και να προβλέψει ορισµένα φυσικά φαινόµενα και διαδικασίες.
Η προσέγγιση των παραπάνω στόχων αναµφισβήτητα διευκολύνεται από τη χρήση στην εκπαίδευση των νέων τεχνολογιών. Τα νέα παιδαγωγικά εργαλεία (εκπαιδευτικό λογισµικό, ∆ιαδίκτυο, συστήµατα συγχρονικής λήψης και απεικόνισης των µετρήσεων) πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητες των µαθητών να συγκεντρώνουν, αναλύουν, οπτικοποιούν, µοντελοποιούν και κοινοποιούν δεδοµένα ώστε οι µαθητές, µε την ενεργό συµµετοχή τους, να κατανοούν βασικές αρχές και νόµους των φυσικών επιστημών.

Κεφάλαιο 1ο - Ενέργεια 

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητ­ές θα αποκτήσουν βασικές γνώσεις για την ενέργεια και τις πηγές ενέργειας. Θα γνωρίσουν το ­πετρέλαιο, τους ορυκτούς άνθρακες και το φυσικό αέριο ως πηγές ενέργειας και επιπλέον την προέλευση, την επεξεργασία, τη μεταφορά, τις χρήσεις τους στη βιομηχανία και στα σπίτια μας, καθώς και την περιβαλλοντική ρύπανση που επιφέρουν, αντιδιαστέλλοντάς τις με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
1. Πηγές ενέργειας, 2. Σχεδόν όλη η ενέργεια προέρχεται από τον Ήλιο, 3. Πετρέλαιο: Από το υπέδαφος στο σπίτι μας, 4. Επεξεργασία του αργού πετρελαίου, 5. Το πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας, 6. Το πετρέλαιο ως πρώτη ύλη, 7. Ορυκτοί άνθρακες - Ένα πολύτιμο στερεό, 8. Οι ορυκτοί άνθρακες ως πηγή ενέργειας, 9. Φυσικό αέριο: Ένα πολύτιμο αέριο, 10. Το φυσικό αέριο ως πηγή ενέργειας, 11. Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας, 12. Οικονομία ενέργειας, 13. Το παιχνίδι της ενέργειας

Βασικοί Όροι: ενέργεια, μορφές ενέργειας, κινητική ενέργεια, δυναμική ενέργεια, χημική ενέργεια, φωτεινή ενέργεια, θερμική ενέργεια, ηλεκτρική ενέργεια, πυρηνική ενέργεια, θερμότητα, γεωθερμία, πηγές ενέργειας, βιομάζα, σχάση πυρήνων, μετατροπή ενέργειας, υποβάθμιση ενέργειας, διατήρηση ενέργειας, λιγνίτης, μεταφορά ενέργειας, πετρέλαιο, γαιάνθρακας, φυσικό αέριο, υπέδαφος, εξόρυξη, διυλιστήρια, δεξαμενόπλοια, αργό πετρέλαιο, πλαστικά, διύλιση, βενζίνη, λιπαντικά, υγραέριο, άσφαλτος, πετροχημεία, ορυκτοί άνθρακες

Κεφάλαιο 2ο - Θερμοκρασία - Θερμότητα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα μελετήσουν τους τρόπους μετάδοσης, μεταφοράς και διάδοσης της θερμότητας. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Μετάδοση της θερμότητας με αγωγή
  2. Μετάδοση της θερμότητας με ρεύματα
  3. Μετάδοση της θερμότητας με ακτινοβολία
Βασικοί Όροι: θερμότητα, μετάδοση θερμότητας, αγωγή θερμότητας, μεταφορά θερμότητας, ρεύματα θερμότητας, διάδοση θερμότητας, ακτινοβολία θερμότητας, απορρόφηση θερμότητας, κενό, υγρά, αέρια

Κεφάλαιο 3ο - Έμβια - Άβια

Μέσα από το κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα μπορούν να διακρίνουν τα έμβρια από τα άβια και θα γνωρίσουν τις χαρακτηριστικές λειτουργίες τους καθώς και το κύτταρ­ο, τη βασική και λειτουργική μονάδα όλων των ζωντανών οργανισμών. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1.  Χαρακτηριστικά της ζωής
  2. Το κύτταρο 
Βασικοί Όροι: έμβρια, άβια, κινείται, αναπτύσσεται, τρέφεται, αναπνέει, αντιδρά σε ερεθίσματα, λειτουργίες, ζωντανοί οργανισμοί, κύτταρο, κυτταρική μεμβράνη, κυτταρόπλασμα, πυρήνας, κυτταρικό τοίχωμα, μικροσκόπιο, μικροοργανισμοί, ζύμωση, χλωροπλάστες

Κεφάλαιο 4ο - Φυτά

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα γνωρίσουν τις βασικές δομές των φυτών καθώς και τις βασικές τους λειτουργίες.

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρα­κάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Φωτοσύνθεση
  2. Αναπνοή - Διαπνοή 
Βασικοί Όροι: ρίζα, βλαστός, φύλλα, χλωρίδα, φωτοσύνθεση, χλωροφύλλη, άμυλο, διοξείδιο του άνθρακα, οξυγόνο, αναπνοή, διαπνοή, φώς, νερό

Κεφάλαιο 5ο - Ζώα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα μελετήσουν την ταξινόμηση των ζώων και θα γνωρίσουν τους διάφορους τρόπου­ς με τους οποίους τα ζώα προσαρμόζονται στο περιβάλλον στο οποίο ζουν. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Ασπόνδυλα
  2. Σπονδυλωτά
  3. Θηλαστικά
  4. Προσαρμογή των ζώων στο περιβάλλον
Βασικοί Όροι: σπονδυλική στήλη, ασπόνδυλα ζώα, σπονδυλωτά ζώα, μαλάκια, σκώληκες, εχινόδερμα, αρθρόποδα, σπόγγοι, αμφίβια, ερπετά, ψάρια, πτηνά, θηλαστικά, τρωκτικά, φυσικό περιβάλλον, επιβίωση, μετανάστευση, χειμερία - θερινή νάρκη

Κεφάλαιο 6ο - Οικοσυστήματα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα κατανοήσουν την έννοια του οικοσυστήματος και θ­α ευαισθητοποιηθούν σχετικά με τη σημασία της σωστής διαχείρισης των οικοσστημάτων. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα
  2. Οικοσυστήματα και άνθρωπος
Βασικοί Όροι: αυτότροφοι οργανισμοί, ετερότροφοι οργανισμοί, τροφική αλυσίδα, τροφικό πλέγμα, τροφική πυραμίδα, οικοσύστημα, επίδραση του ανθρώπου

Κεφάλαιο 7ο - Αναπνευστικό σύστημα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητέ­ς θα κατανοήσουν τη δομή και τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος.  

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Η αναπνοή
  2. Αναπνοή και υγεία 
Βασικοί Όροι: εισπνοή, εκπνοή, ρινική κοιλότητα, στοματική κοιλότητα, τραχεία, λάρυγγας, πνεύμονες, βρόγχοι, κυψελίδες, ατμοσφαιρική ρύπανση, κάπνισμα

Κεφάλαιο 8ο - Κυκλοφορικό σύστημα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα κατανο­ήσουν τη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και θα τη συνδυάσουν με τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος.  

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Η καρδιά
  2. Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
Βασικοί Όροι: καρδιά, σφυγμός, κόλποι, κοιλίες, βαλβίδες, αιμοφόρα αγγεία, αρτηρίες, φλέβες, τριχοειδή αγγεία, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα

Κεφάλαιο 9ο - Ηλεκτρομαγνητισμός

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές επιδιώκεται να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τα φαινόμενα τα σχετικά με τους μαγνήτες και τον ηλεκτρομαγνητισμό. 

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω υποενότητες:
  1. Ο μαγνήτης
  2. Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό
  3. Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό­
Βασικοί Όροι: ηλεκτρομ­αγνητισμός, μαγνήτης, σιδηρομαγνητικά υλικά, μαγνητικοί πόλοι, έλξη, άπωση, πυξίδα, μαγνητική βελόνα, πηνίο, ηλεκτρομαγνήτης, δυναμό, γεννήτρια

Κεφάλαιο 10ο - Φως

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα γνωρίσουν το φαινόμενο της διάθλασης του φωτός και τις εφαρμογές του στους φακούς, την ανάλυση του φωτός σε χρώματα, καθώς και τη­ δομή και λειτουργία του ματιού.  

​Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Διάθλαση
  2. Χρώματα
  3. Μάτι
Βασικοί Όροι: φως, διάθλαση, συγκλίνων φακός, αποκλίνων φακός, μεγένθυνση, ανάλυση ­και σύνθεση του φωτός, φωτογραφική μηχανή, φακός, μάτι, φρύδι, βλέφαρο, κόρη, ίριδα, αμφιβληστροειδής χιτώνας, κερατοειδής χιτώνας, οπτικό νεύρο

Κεφάλαιο 11ο - Οξέα - Βάσεις - Άλατα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα γνωρίσουν τις βασικές ιδιότητες των οξέων, των βάσεων και των αλ­άτων και θα ευαισθητοποιηθούν σχετ­ικά με τους κινδύνους που εγκυμονεί η απρόσεκτη χρήση των χημικών ουσιών. 

​Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Στα ίχνη των οξέων, των βά­σεων και των αλάτων
  2. Τα οξέα και οι βάσεις στην καθημερινή ζωή
Βασικοί Όροι: δείκτης, οξύ, βάση, άλας, χημική αντίδραση, εξουδετέρωση, ουσίες

Κεφάλαιο 12ο - Μεταδοτικές ασθένειες

Στο κεφάλαιο αυτό οι μαθητές θα κατανοήσουν τους ­τρόπους μετάδοσης των μικροβίων αλλά και τους τρόπους προστασίας από αυτά.  

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Μικρόβια
  2. Πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών
Βασικοί Όροι: μικρόβια, λοίμωξη, αντιβιοτικό, εμβόλιο, ορός, αντισώματα, μόλυνση, προστασία

Κεφάλαιο 13ο - Αναπαραγωγικό σύστημα

Στο κεφάλαιο αυτό οι μα­θητές θα κατανοήσουν τη δομή και τη ­λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος του άνδρα και της γυναίκας.

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει τις παρακάτω­ υποενότητε­ς:
  1. Η αρχή της ζωής
  2. Η ανάπτυξη του εμβρύου 
Βασικοί Όροι: αναπαραγωγή, κόλπος, ωοθήκες, σάλπιγγες, μήτρα, εκφορητική οδός, ουρήθρα, όρχεις, πέος, ωάριο, σπέρμα, σπερματοζωάριο, γονιμοποίηση, έμβρυο, κύηση, ζυγωτό, εμφύτευση