Γλώσσα - Ε΄ Δημοτικού - ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΑΞΗ

Γλώσσα - Ε΄ Δημοτικού

Ο βασικός στόχος είναι να αναπτυχθεί η ικανότητα των μαθητών να επικοινωνούν αποτελεσματικά (προφορικά και γραπτά) κατανοώντας και παράγοντας διάφορα είδη λόγου και είδη κειμένων (αφηγηματικά, περιγραφικά, κατευθυντικά κτλ.) και μέσα στο πλαίσιο αυτό να γίνει δυνατή η συνειδητοποίηση του γλωσσικού συστήματος. Τα παραπάνω πραγματώνονται τόσο μέσω της πρόσληψης (κατανόηση, επεξεργασία) διαφόρων ειδών κειμένων, όσο και μέσω της παραγωγής (προφορικά και γραπτά) των αντίστοιχων κάθε φορά ειδών των οποίων έχει γίνει προηγουμένως -στην ίδια ενότητα- επεξεργασία.
Τα κείμενα που δίνονται είναι αυθεντικά, η όλη διαδικασία εντάσσεται μέσα σε συγκεκριμένες περιστάσεις επικοινωνίας (δίνεται ποιος μιλάει ή γράφει, σε ποιον, για ποιο σκοπό, με τι θέμα, πού και πότε) και ολοκληρώνεται μέσω της αξιολόγησης του παραγόμενου λόγου από τους ίδιους τους μαθητές.

Ενότητα 1: Ο φίλος μας το περιβάλλον

Σε αυτή την ενότητα:

Αφηγούμαστε ιστορίες
Περιγράφουμε γεγονότα
Χρησιμοποιούμε σωστά τους χρόνους των ρημάτων
Χρησιμοποιούμε επιρρήματα, προθέσεις, προτάσεις που φανερώνουν χρόνο

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Αναφορικός λόγος (αφήγηση ιστορίας και περιγραφή γεγονότος)
Κείμενο λογοτεχνικό, ειδησεογραφικό άρθρο εφημερίδας και διαδικτύου - δημοσιογραφική ανταπόκριση (ρεπορτάζ), ενημερωτικό άρθρο περιοδικού

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Ο φίλος μας το δάσος, Η φίλη μας η θάλασσα, Ο φίλος μας ο άνεμος

Ενότητα 2: Η ζωή στην πόλη

Σε αυτή την ενότητα:

Δίνουμε οδηγίες για να ζούμε καλύτερα στην πόλη και για να μετακινούμαστε σ' αυτή
Ξεχωρίζουμε τις εγκλίσεις του ρήματος
Χρησιμοποιούμε σωστά και κλίνουμε θηλυκά ουσιαστικά σε -ος και επίθετα σε -ης, -ης, -ες

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Κατευθυντικός λόγος (καθοδηγητικά κείμενα)
Λογοτεχνική περιγραφή, ενημερωτικά κείμενα, οδηγίες, χάρτες

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Η γειτονιά της πόλης, Πόλη και πολιτισμός — Πόλη και διασκέδαση, Διαδρομές στην πόλη

Ενότητα 3: 28η Οκτωβρίου

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
α. Η πορεία προς το μέτωπο
β. Η Ιταλία μάς κήρυξε τον πόλεμο!
γ. Η πείνα
δ. Κατοχή

Ενότητα 4: Τα ζώα που ζουν κοντά μας

Σε αυτή την ενότητα:

Περιγράφουμε ζώα
Μιλάμε για τη συμπεριφορά των ανθρώπων προς τα ζώα
Χρησιμοποιούμε επίθετα και μετοχές με λειτουργία επιθέτου
Χρησιμοποιούμε σωστά τα άρθρα (οριστικά και αόριστα)
Κλίνουμε επίθετα σε -ής, -ιά, -ί και -ύς, -ιά, -ύ

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Αναφορικός λόγος (περιγραφή ζώου)
Λογοτεχνία, εικονογραφημένη ιστορία (κόμικ), μύθος, ενημερωτικά κείμενα, άρθρα εφημερίδων, περιοδικών και διαδικτύου, μικρές αγγελίες

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Ιστορίες με ζώα, Τα χαρακτηριστικά των ζώων, Τα ζώα της εξοχής

Ενότητα 5: 17η Νοέμβρη

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
α. Πολυτεχνείο ‘73
β. Τριήμερο στα κάγκελα
γ. Μικρός τύμβος
δ. Κοίτα με στα μάτια
ε. Άγνωστος αγωνιστής
ζ. Ο Φωκίων ήταν ελάφι

Ενότητα 6: Οι φίλοι μας, οι φίλες μας

Σε αυτή την ενότητα:

Γράφουμε επιστολές και προσκλήσεις σε φίλους
Περιγράφουμε δραστηριότητες με φίλους
Αλλάζουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο και τον πλάγιο σε ευθύ
Αναγνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε σωστά τις αποτελεσματικές και τελικές προτάσεις

Είδη λόγου / Είδη κειμένων

Κατευθυντικός λόγος
Επιστολές, λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, διαλογικά, ποιήματα, τραγούδια), προσκλήσεις

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Φίλοι από άλλες χώρες, Ιστορίες με φίλους, Οι φίλοι τραγουδάνε, Οι φίλοι γιορτάζουν

Ενότητα 7: Μουσική

Σε αυτή την ενότητα:

Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία
Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται
Απαγγέλλουμε και τραγουδάμε στίχους
Περιγράφουμε έργα τέχνης
Αναγνωρίζουμε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα
Ξεχωρίζουμε το αντικείμενο από το κατηγορούμενο

Είδη λόγου / Είδη κειμένων

Αναφορικός λόγος (αφήγηση, περιγραφή αντικειμένου και κατασκευής)
Λογοτεχνικά κείμενα (πεζά, στίχοι τραγουδιών), εγκυκλοπαιδικά και ενημερωτικά κείμενα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Συναυλία, Μουσικά όργανα, Τραγούδια και στίχοι, Μουσική και άλλες τέχνες

Ενότητα 8: Χριστούγεννα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
α. Χριστούγεννα
β. Χριστουγεννιάτικο δώρο
γ. Φρικαντέλα, η μάγισσα που μισούσε τα κάλαντα
δ. Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Πελοποννήσου
ε. Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Κέρκυρας
στ. Αγιοβασιλιάτικα κάλαντα Καππαδοκίας, Μυτιλήνης
ζ. Τα Χριστούγεννα στον κόσμο
η. Το δάσος που ταξίδευε

Ενότητα 9: Βιβλία - βιβλιοθήκες

Σε αυτή την ενότητα:

Διαβάζουμε βιογραφικά σημειώματα συγγραφέων
Παίρνουμε πληροφορίες από βιβλιοπαρουσιάσεις
Περιγράφουμε πώς λειτουργούν οι βιβλιοθήκες
Αναγνωρίζουμε τις ονοματικές και τις ρηματικές φράσεις
Ξεχωρίζουμε διαφόρους τρόπους σύνδεσης των προτάσεων

Είδη λόγου / Είδη κειμένων

Αναφορικός λόγος (αφηγήσεις, περιγραφές)
Λογοτεχνικά κείμενα, συνεντεύξεις, βιογραφικά σημειώματα, βιβλιοπαρουσιάσεις, βιβλιογραφικό δελτίο, κανονισμός λειτουργίας βιβλιοθήκης, κείμενα ενημερωτικών εντύπων, σενάρια, έπαινοι

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: Ο μαγικός κόσμος των βιβλίων, Βιβλιοθήκες, Σκυταλοδρομία ανάγνωσης 2001 -2002

Ενότητα 10: Μυστήρια - επιστημονική φαντασία

Σε αυτή την ενότητα:

Περιγράφουμε ταξίδια στο μέλλον
Αφηγούμαστε φανταστικές ιστορίες
Περιγράφουμε ανεξήγητα φαινόμενα
Περιγράφουμε μυστηριώδη αντικείμενα
Χρησιμοποιούμε μελλοντικούς χρόνους
Αναγνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε τις υποθετικές προτάσεις

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Αναφορικός λόγος (αφήγηση, περιγραφή)
Ενημερωτικά, εγκυκλοπαιδικά και ιστορικά κείμενα, άρθρα εφημερίδων και περιοδικών

Περιλαμβάνονται τα κείμενα: Επιστημονική φαντασία, Χαμένοι πολιτισμοί, Ανεξήγητα φαινόμενα, Η μηχανή του χρόνου

Ενότητα 11: Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια

Σε αυτή την ενότητα:

Περιγράφουμε πώς παίζονται διάφορα παιχνίδια
Κατανοούμε και δίνουμε οδηγίες για να παίξουμε παιχνίδια
Ξεχωρίζουμετις εγκλίσεις των ρημάτων
Χρησιμοποιούμε απρόσωπα ρήματα
Κλίνουμε επίθετα σε -ος, -ο και -ων, -ουσα, -ον

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Κατευθυντικός λόγος (οδηγίες)
Εγκυκλοπαιδικά, ενημερωτικά και λογοτεχνικά κείμενα, άρθρα διαδικτύου

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Παραδοσιακά παιχνίδια, Επιτραπέζια παιχνίδια, Ηλεκτρονικά παιχνίδια, Πνευματικά παιχνίδια

Ενότητα 12: 25η Μαρτίου

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
α. Κολοκοτρώνης
β. Ο Γέρος του Μοριά
γ. Μαντώ Μαυρογένους

Ενότητα 13: Κατασκευές

Σε αυτή την ενότητα:

Περιγράφουμε κατασκευές
Δίνουμε οδηγίες πώς φτιάχνουμε κατασκευές
Ξεχωρίζουμε την ενεργητική από την παθητική σύνταξη και μετασχηματίζουμε τη μία στην άλλη

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Κατευθυντικός λόγος (οδηγίες)
Κείμενα ενημερωτικά και επιστημονικά, οδηγίες κατασκευής

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Κατασκευές της φύσης, Κατασκευές των ανθρώπων, Μαθηματικές κατασκευές

Ενότητα 14: Πάσχα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
α. Η ημέρα της Λαμπρής
β. Ανάσταση
γ. Μαριάμ
δ. Έθιμα του Πάσχα
ε. Μερικά από τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης

Ενότητα 15: Τηλεόραση

Σε αυτή την ενότητα:

Εκφράζουμε τη γνώμη μας και την υποστηρίζουμε με επιχειρήματα
Βρίσκουμε και περιγράφουμε τα θετικά και τα αρνητικά χαρακτηριστικά
Ξεχωρίζουμε τα ρήματα με κλίση όπως στα αρχαία ελληνικά και τα χρησιμοποιούμε σωστά

Είδη λόγου / Είδη κειμένων:

Κατευθυντικός λόγος
Κείμενα επιχειρημάτων
Ενημερωτικά κείμενα, άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, κείμενα σχολικών εργασιών, διαφημιστικά κείμενα, προγράμματα

Περιλαμβάνονται τα κείμενα:
Τα θετικά… και τα αρνητικά, Τηλεόραση και διαφήμιση, Προγράμματα τηλεόρασης