Ενότητα 14: Πάσχα
Η ημέρα της ΛαμπρήςΚαθαρώτατον ήλιο επρομηνούσε
Της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι, Σύγνεφο, καταχνιά, δεν απερνούσε Τ’ ουρανού σε κανένα από τα μέρη∙ Και από ‘κει κινημένο αργοφυσούσε Τόσο γλυκό στο πρόσωπο τ’ αέρι, Που λες και λέει μες στης καρδιάς τα φύλλα: Γλυκειά η ζωή κι ο θάνατος μαυρίλα. Χριστός Ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες, Όλοι, μικροί μεγάλοι, ετοιμαστήτε∙ Μέσα στες εκκλησίες τες δαφνοφόρες Με το φως της χαράς συμμαζωχτήτε∙ Ανοίξτε αγκαλιές ειρηνοφόρες Ομπροστά στους Αγίους και φιληθήτε∙ Φιληθήτε γλυκά χείλη με χείλη, Πέστε: Χριστός Ανέστη, εχθροί και φίλοι. Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοι. Και βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μανάδες∙ Γλυκόφωνα κοιτώντας τες ζωγραφι- σμένες εικόνες, ψάλλουνε οι ψαλτάδες∙ Λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφι, Από το φως που χύνουνε οι λαμπάδες∙ Κάθε πρόσωπο λάμπει απ’ τ’ αγιοκέρι, Οπού κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι. Διονύσιος Σολωμός
|
|
|
Με γέλασαν τα πουλιά, της άνοιξης τ’ αηδόνια
Με γέλασαν κι μου ‘πανε, πως φέτος δεν πεθαίνω. Φκιάχνω το σπίτι μου, ψηλά-ψηλά κι ανωγιασμένο Κι ακόμα δεν το πόφκιαξα, βγαίνω στο παραθύρι Βλέπω τον χάρο να ‘ρχεται, στους κάμπους καβαλάρης. Μαύρος είν’ μαύρα φορά, μαύρο κι τ’ άλογο του. Ζυγώνω κι τον αρωτώ, γλυκά τον κουβεντιάζω: - Ασε με χάρε μ’ άσε με, ακόμα για να ζήσω Εχω γυναίκα κι πίδια, πού να τα παρατήσω Το Σάββατο για να λουστώ, την Κυριακή ν’ αλλάξω και τη Δευτέρα το πρωί, θα έρθω μοναχός μου. - Μένα μ’ έστειλε ο Θεός, να πάρω την ψυχή σου. - Τάξε του χάρου τάξε του, μεταξωτό μαντίλι. Για να μ’ αφήνει να ‘ρχομαι, πολλές φορές το χρόνο Του Χριστού για κοινωνιά και του Βαγιού για βάγια Και τη Λαμπρίτσα το πρωί, για το Χριστός Ανέστη Δημοτικό μοιρολόγιο
|
Οι πόνοι της ΠαναγίαςΠού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;
Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική; Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή, που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις. Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ, να σκύβω την ανάσα σου ν’ ακώ, πουλάκι μου ζεστό να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι, κ’ υστέρα απ’ το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ που θα πηγαίνεις στο σκολιό με πλάκα και κοντύλι… Κι αν κάποτε τα φρένα σου μ’ αλήθεια, φως της αστραπής, χτυπήσει ο Κύρης τ’ ουρανού, παιδάκι μου να μη την πεις Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν Δεν είν’ αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής. Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν! Κώστας Βάρναλης
|
ΜαγδαληνήΩ Κύριε, εγώ ‘μαι που έσπασα σα μυρογιάλι
στα ιερά σου πόδια την καρδιά μου, και τα ολόξανθα μακριά μαλλιά μου εγώ τ’ ανέμισα στις τρέμουλες, σκυφτές των Αποστόλων κεφαλές, σα φλάμπουρο! Εγώ ‘μαι που όντας όλοι οι εδικοί μακριάθε κοιτώντας το σταυρό σε κλαίγαν σκορπισμένοι, στεκόμουν στο πλευρό σου παραστάτης, κι όρθια στα χέρια μου εδεχόμουν, στην ποδιά, στο πρόσωπο, πηχτό, ζεστό, σαν όμπρο θερινό, το γαίμα σου! Κ’ έκραζα: Ανοίξου γης, ποτίσου γης, σκιρτήστε σα σπόροι αθάνατοι στο χώμα, ώ πεθαμένοι! Χριστέ, κι αν όλοι σ’ αρνηθούν, δε θα πεθάνεις! Γιατί στον κόρφο μου το αθάνατο νερό κρατώ και σε κερνώ, και κατεβαίνεις πάλι στη γης, και περπατάς μαζί μου στα χωράφια, βολές σωπαίνοντας γλυκά, βολές ταΐζοντας το Λόγο τον καλό στα πεινασμένα πλήθη Νίκος Καζαντζάκης
|
Η Μεγάλη Εβδομάδα αρχίζει από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ, όπου τελείται η Ακολουθία του Νυμφίου, και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο και είναι αφιερωμένη στα Άγια Πάθη του Ιησού Χριστού. Ονομάζεται Μεγάλη από την ανάμνηση των γεγονότων που διαδραματίζονται καθ΄ εκάστη των ημερών αυτής τα οποία και θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για τη χριστιανική θρησκεία.
ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, του επωνομαζόμενου "Παγκάλου" του γιου του Ιακώβ, που αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε μ' ένα του λόγο.
Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιακώβ ο οποίος όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του λόγο της ενάρετης ζωής του και αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον πατέρα τους, τον πούλησαν σε εμπόρους.
Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος υιός του Ιακώβ ο οποίος όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του λόγο της ενάρετης ζωής του και αρχικά τον έριξαν σ' ένα λάκκο και προσπάθησαν να εξαπατήσουν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Αφού δεν μπόρεσαν να εξαπατήσουν τον πατέρα τους, τον πούλησαν σε εμπόρους.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ
Μεγάλη Τρίτη ακούμε δυο παραβολές: την παραβολή των Μωρών Παρθένων και την παραβολή των Ταλάντων. Και οι δύο παραβολές δείχνουν ότι πρέπει να καλλιεργούμε τα θεία χαρίσματα για το κοινό καλό. Τη Μεγάλη Τρίτη ακούμε επίσης το τροπάριο της Κασσιανής. Σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, τη Μεγάλη Τρίτη, οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα πασχαλιάτικα κουλουράκια τους.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
Μεγάλη Τετάρτη, δύο μέρες πριν τη Σταύρωση, η αμαρτωλή γυναίκα ζήτησε συγχώρεση απ' τον Ιησού Χριστό για τις αμαρτίες της και του έπλυνε τα πόδια με μύρο. Ο Ιούδας απ' την άλλη, πρόδωσε τον Κύριό του για 30 αργύρια. Επίσης τη Μεγάλη Τετάρτη τελείται το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ
Μεγάλη Πέμπτη είναι η τελευταία μέρα πριν τη Σταυρική Θυσία του Ιησού Χριστού. Γίνεται ο Μυστικός Δείπνος. Ο Ιησούς Χριστός με μια λεκάνη πλένει τα πόδια των μαθητών του. Τελείται ο Ιερός Νιπτήρας σε ανάμνηση.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η Σταύρωση. Ο Ρωμαίος Διοικητής Πόντιος Πιλάτος δικάζει τον Ιησού, το πλήθος αποφασίζει φωνάζοντας «άρον άρον σταύρωσον Αυτόν» την σταύρωσή Του, ενώ ο ίδιος ο Πιλάτος «νύπτει τας χείρας» του. Ο Χριστός περιπαίζεται, του φορούν αγκάθινο στεφάνι και πορφύρα. Παραδίδει το πνεύμα Του πάνω στον Σταυρό και ο Ιωσήφ ο Αριμαθαίας κάνει την Αποκαθήλωση και ενταφιάζει τον Θεάνθρωπο. Την Μεγάλη Παρασκευή γίνεται περιφορά του επιταφίου και ψάλλονται τα εγκώμια. Είναι αυστηρή νηστεία.
ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ
Το Μεγάλο Σάββατο γίνεται η κάθοδος στον Άδη. Ο Ιησούς Χριστός κηρύττει τον Θείο Λόγο στους νεκρούς. Οι αρχιερείς βάζουν ρωμαϊκή φρουρά στον Τάφο. Προαναγγέλλεται η Ανάσταση στη Θεία Λειτουργία το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Στα Ιεροσόλυμα γίνεται η Τελετή του Αγίου Φωτός και το Άγιο Φως για άλλη μια φορά μοιράζεται στους Ορθόδοξους Χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.
Το Μέγα Σάββατο είναι αυστηρή νηστεία. Τα μεσάνυχτα όλοι οι Χριστιανοί πηγαίνουν στην Εκκλησία για να πάρουν το Άγιο Φως, να πούνε "Χριστός Ανέστη", "Αληθώς Ανέστη" και να δώσουν το φιλί της αγάπης.
Το Μέγα Σάββατο είναι αυστηρή νηστεία. Τα μεσάνυχτα όλοι οι Χριστιανοί πηγαίνουν στην Εκκλησία για να πάρουν το Άγιο Φως, να πούνε "Χριστός Ανέστη", "Αληθώς Ανέστη" και να δώσουν το φιλί της αγάπης.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Την Κυριακή του Πάσχα γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού και η Μεγάλη Εβδομάδα έχει τελειώσει. Οι Μυροφόρες βρήκαν άδειο τον Πανάγιο Τάφο.
